نرخ ارز یک پارامتر مستقل نیست

در میز اقتصادی  امروز  با حضور آقای سیف رئیس کل اسبق بانک مرکزی در خصوص تجربه های مدیریتی و پیشنهادات موجود برای تیم جدید بانک مرکزی به گفت و گو پرداخت.
سوال: دلیل این افزایش نرخ ارز چیست؟
سیف: عدم توجه به عوامل اصلی سبب این افزایش می شود نرخ ارز یک پارامتر مستقل نیست و متاثر از متغیر های واقعی اقتصاد مانند رشد نقدینگی  و تورم است  عدم توجه به تاثیر تورم در نرخ ارز همواره سبب هدر رفت منابع می شود نرخ ارز باید بتواند با تورم خود را تعدیل کند.
سوال: با توجه به افزایش عرضه در نیما چرا قیمت زیاد های افزایشی است؟
سیف: هدف از سامانه نیما این بود که بازار آزاد در این سامانه متمرکز شود و نرخ‌ها دستوری نباشد، اما زمان آقای همتی نرخ‌ها کنترل  و نرخ ها از نیما فاصله گرفتند که این باعث شد صادر کننده ارز را عرضه نکند یا پشت نیما مبادله داشته باشد.تمایلات بخش های سیاسی و اقتصادی که به بانک مرکزی تحمیل می‌شود باعث این اتفاقات است. تطبیق قانون ارز را باید مدیریت کنیم، اما در عمل از آن فاصله می‌گیریم اصرار بر تثبیت نرخ  سبب ایجاد فاصله و رانت می‌شود.
اکنون با توجه به شرایط موجود مانند محدودیت‌ها و تحریم باید تصمیم گرفت کل ارز حاصل از نفت حدود ۲۳ میلیارد دلار است و ۴۰ درصد باید به صندوق توسعه ریخته شود حدود ۱۵ میلیارد دلار قابل استفاده برای کالا‌های اساسی  است این اقدامات که مطرح شده برای شروع می‌تواند خوب باشد و بقیه برای ارز به سمت دیگر بروند و کالا‌های ضروری غیر اساسی در آنجا تامین ارز کند تا صادر کننده با مشکل مواجه نشد.یک بخش واردات غیر اساسی و غیر ضروری هم است که برای بازار ۴۴ تومانی باشد باید جلوی افزایش گرفته شود باید در آینده تصمیمات دیگری گرفته شود در کل  اما باید فاصله کم شود. ۲۸ هزار و پانصد تومان باید به سمت بالا برود اگر  ثابت باشد و حرکت رخ ندهد فاصله و ناترازی‌ها افزایش خواهد پیدا کرد اگر بانک مرکزی استقلال داشته باشد می‌تواند مدیریت کند.
سوال: اگر رئیس بانک مرکزی بودید سیاست شما چه بود؟
سیف: بانک مرکزی محل انباشت تقاضای سایر دستگاه‌ها است مشخصا نقدینگی هر مشکلی را در کوتاه مدت حل می کند، اما در بلند مدت چگونه اثر خواهد داشت مهم است یک سری بی مبادلاتی ها وجود دارد که باید رفع شود.
سوال: منظور از بی مبادلاتی چیست؟
سیف: یعنی در بودجه درآمد‌ها و هزینه‌ها یکسان نیست درآمدهایی پیش بینی می‌شود که قابل تحقق نبوده در این لحظه فشار بر بانک مرکزی زیاد می‌شود بانک مرکزی قبول نمی کند  به سراغ بانک‌های دولتی می‌روند که سبب رشد نقدینگی و ناترازی می‌شود.
سوال: مهم‌ترین عامل کنترل نرخ ارز در زمان ریاست شما چه بود؟
سیف: کنترل نقدینگی که منجر به کنترل تورم شد. از وظیفه بانک مرکزی کنترل شوک‌های بزرگ  است تا بازار در امان بماند تمام  بانک‌های مرکزی دنیا در بازار مداخله ارزی می‌کنند بانک مرکز باید اختیار کامل داشته باشد تا از ابزار‌های خود استفاده کنند. باید بانک مرکزی هم آزادی عمل داشته باشد.

سوال: در خصوص نرخ ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی بفرمایید؟

سیف: پیشنهاد اولیه ۳ هزار و ۸۰۰ بود که ۴ هزار و ۲۰۰ تومان تصویب شد البته یک بندی داشت که بانک مرکزی موظف  بود از روز اول متناسب با واقعیت این نرخ را  تغییر دهد که زمان رفتن من ۴ هزار و ۵۱۲ تومان تحویل داده شد.

سوال : چرا اصلا نرخ مشخص شد؟
سیف: به سبب این که بگوییم این نرخ دیگر فردا نخواهد بود.
سوال: بهترین روش از نظر شما برای کنترل بازار ارز چیست؟
سیف: بهترین روش این است که تابع بازار باشیم بانک مرکزی بازار سازی کند و زمانی که  در کالا‌های اساسی قیمت  بالا می رود تفاوت به مردم داده شود همه منابع ریال یک جا ذخیره شود  منتهی نیازمند به یک حمایت است این نرخ اعلامی  ۲۸ هزار و پانصد تومان نباید تثبیت باشد و باید حرکت کند بازار نیما کلیه صادرکنندگان ارز را در آنجا عرضه کنند این مدل تعداد زیادی پروند ایجاد می‌کند که باید رفع تعهد کرد باید شکلی برنامه ریزی شود که کنترل شود.
سوال: وضعیت نقدینگی در زمان ریاست شما چگونه بود؟
سیف: سعی بر کنترل بود به طور مثال مشخصات تسهیلات بانکی چی باشد پایه سرمایه برای بنگاه اقتصادی مشخص باشد  باید این ها تماما رعایت شود.

سوال: بانک مرکزی استقلال ندارد؟
سیف: بله واقعیت این است از زمانی که رئیس کل بانک مرکزی عضو دولت شده است اختیارات آن کم شده است متاسفانه به تجربیات دقت نمی‌شود.
سوال : ارز مشخص نیمای جدید هدر رفت خواهد داشت؟
سیف: اگر تثبیت داشته باشد هدر رفت خواهد داشت باید آزادی عمل داشته باشیم. در آخر برای رئیس جدید دعا می‌کنم تا  موفق باشند.