معمای چند جرعه آب!

«آب چاه بخورید ولی آب معدنی نخورید!»؛ چند روزی است که ویدئویی با این عنوان در فضای مجازی وایرال شده است. حرف‌های جالبی که توسط مدیر آزمایشگاه کنترل کیفیت مواد غذایی درباره آلودگی برخی محصولات، مخصوصا آب‌های معدنی گفته شد.

وی می‌گوید: «استفاده از آب چاه در نهایت به ایجاد سنگ کلیه منجر می‌شود و به‌مراتب بهتر از مصرف آب‌های معدنی است. آب‌های بسته‌بندی‌شده، در بطری‌های پت ریخته می‌شود که پلیمری و دارای شرایط خاص هستند. گرما و سرما، مونومر‌هایی را از این بطری‌ها آزاد می‌کند.»، اما این طرف ماجرا مهدی انصاری، مدیرکل آزمایشگاه‌های مرجع سازمان غذا و دارو اظهارنظر در این مورد را که مصرف آب چاه فقط به بروز سنگ کلیه منجر می‌شود، غیرمسئولانه و غیرکارشناسی می‌داند. البته چند سال پیش بود که آلودگی آب‌های معدنی و وجود نیترات بیش از حد مجاز در برخی برند‌های آب معدنی مطرح شده بود امابالاخره مردم نگران استفاده از آب‌های معدنی باشند یا آب چاه را جایگزین این آب‌ها کنند؟ گویا استفاده از آب‌های معدنی برای خودش به مسأله‌ای تبدیل شده است. آب‌هایی که به‌ظاهر از چشمه‌ها و آب‌های زیرزمینی پُر می‌شوند، آیا همان‌گونه که روی بدنه بطری‌ها درج شده، حاوی املاح ضروری و املاح جزئی مورد نیاز بدن هستند؟ یا برای فروش بیشتر این جملات روی آنها حک می‌شود؟
 
هر آبی، معدنی نیست!
با گرم‌تر شدن هوا بازار خرید آب معدنی حسابی داغ می‌شود و سوپرمارکت‌ها، آب‌میوه‌فروشی‌ها و حتی دکه‌های روزنامه‌فروشی هم بیش از هر چیز دیگری آب می‌فروشند، اما گفتن چنین ادعا‌هایی که آب چاه بهتر از آب معدنی است، نگرانی‌های دیگری را به نگرانی مردم اضافه می‌کند. در این خصوص جلیل میرمحمدی، عضو کمیسیون بهداشت مجلس به یکی از رسانه‌ها می‌گوید: «در حوزه تولید و عرضه آب معدنی‌های موجود در بازار، متأسفانه نظارت‌های سازمان غذا و دارو، وزارت بهداشت و سازمان صنعت، معدن و تجارت رضایت‌بخش نیست. درصد قابل توجهی از آب‌های به‌اصطلاح معدنی که در اختیار مردم قرار دارد، آب معدنی نیست، بلکه آب لوله‌کشی شهر است که آن را با اشعه ماورای بنفش ضدعفونی می‌کنند و با تفاوت قیمت چند ده‌برابری نسبت به آب شهری به فروش می‌رسانند.» در این میان کم نیستند خانواده‌هایی که میزان خریدشان از آب‌های معدنی در این روز‌ها که هوا کمی گرم‌تر است، بیشتر می‌شود. خانواده‌هایی که خبری از نظارت‌ها و وضعیت سلامت این آب‌ها ندارند. البته نظر مهدی انصاری، مدیرکل آزمایشگاه‌های مرجع سازمان غذا و دارو چیز دیگری است. وی توضیح می‌دهد: «در تولید و عرضه آب‌های بسته‌بندی، فرآیند‌های صنعتی رعایت شده و مجوز‌های لازم پس ازبررسی‌ها و آزمایش‌های متعدد گرفته می‌شود. هرمحصول شرایط نگهداری مجزایی دارد که توسط تولیدکننده در بسته‌بندی محصول اعلام می‌شود که مصرف‌کننده، فروشنده و توزیع‌کننده ملزم به رعایت الزامات انبارداری، حمل‌و‌نقل و نگهداری هستند.» اینجاست که مردم پس از شنیدن صحبت‌ها و اخبار ضدو‌نقیض از مسئولان، دچار سردرگمی و نگران سلامتی‌شان می‌شوند.
 
بلاتکلیفی مردم
پیگیری‌های متعددی از سازمان غذا و دارو انجام گرفت ولی متاسفانه  کسی حاضر به گفت‌وگویی اختصاصی پیرامون این موضوع نشد وفقط به اخبارمنتشرشده در این خصوص اکتفا کردند. با این حال ما پس از گفتگو با دکتر سیدرضا فیروزمنش، استاد دانشگاه ومتخصص پلیمر، نظرش را در این‌باره جویاشدیم. وی می‌گوید: «گفتن این‌گونه موارد به‌صورت صفر و صدی اصلا امکان‌پذیر نیست و بدون اشاره به محل، موقعیت و اندازه‌گیری‌های خاص همچون سختی آب و... نمی‌توان اظهارنظر کرد. از نظر من ابراز چنین نظراتی استدلال یک فرد غیرمتخصص است؛ چراکه برای هر اظهارنظری در خصوص مواد تشکیل‌دهنده، پارامتر‌های مهمی وجود دارد.» وی همچنین بر این باور است هر چیزی که پشت آن یک تجارت نهفته باشد، حتما باید استاندارد‌های آن به‌صورت بسیار دقیق بررسی‌شود. با توجه به مباحث مطرح‌شده، به نظر می‌رسد مردم همچنان در بلاتکلیفی باقی مانده‌اند. با این حال بهتر است کمی در استفاده از آب‌های معدنی جانب احتیاط را رعایت و از یخ‌زدگی آب‌ها در بطری و نگهداری جلوی آفتاب و دمای بالا جلوگیری کنند. از طرفی به یکباره برای نوشیدن آب شیرجه نزنند!

با خیال راحت آب معدنی بنوشید
معصومه تکلو، کارشناس اداره کل غذایی و آشامیدنی سازمان غذا و دارو هم این اطمینان را به مردم داده که با وجود کنترل سه‌سطحی سلامت آب‌های معدنی، با خیال راحت از آب‌های بسته‌بندی‌شده استفاده کنند. وی می‌گوید: «گرانول پلیمر مورد مصرف جهت بسته‌بندی این آب‌ها، پلیمر پلی‌اتیلن ترفتالات است که از دو منومر اتیلن گلیکول و اسید ترفتالیک تحت خلأ دما و زمان معین و با ایجاد پیوند کووالانسی میان دو منومر مذکور در رآکتور پتروشیمی تولید می‌شود. این شرکت پتروشیمی دارای گواهی مناسب برای مصرف انسان از آزمایشگاه‌های داخل و خارج کشور است؛ بنابراین قرار گرفتن بطری آب در معرض نور آفتاب یا انجماد آن در فریزر، قادر به تخریب بطری‌های یک‌بارمصرف آب و خروج ترکیبات فتالات از پلیمر نمی‌شود.»

منبع: روزنامه جام جم