از «صید ارواح» چه می‌دانید؟

عبارت «صید ارواح» ترسناک است، چون ممکن است گمان کنیم این ارواح هستند که عملیات صید را انجام می‌دهند. در حقیقت صید شبح یا ارواح امری واقعا خوفناک است و زمانی اتفاق می‌افتد که صیادان تور‌های صیادی را در دریا و اقیانوس‌ها گم می‌کنند و از دست بدهند و یا زمانی که تجهیزات صید کهنه یا آسیب‌دیده خود را در محیط زیست دریا رها می‌کنند تا به‌صورت سرگردان مسیر خود را در دریا بپیماید و در مکانی تاریک و نادیدنی آرام گیرد، به‌گونه‌ای که خود به دامی برای ماهی‌ها و آبزیان دیگر تبدیل می‌شوند و هر آنچه در آن به دام می‌افتد، هلاک می‌شود.

سالانه حدود ۶۴۰ هزار تن از تجهیزات صید و به‌ویژه تور‌های صیادی در اقیانوس‌ها گم یا رها می‌شوند. سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) و برنامه محیط زیست سازمان ملل (یونپ) تخمین زده که تجهیزات صید رها شده و سرگردان (صید ارواح) ۱۰ درصد پسماند‌های موجود در اعماق اقیانوس‌ها را تشکیل می‌دهند. مرگ و میر ماهی‌ها و دیگر پستانداران دریایی از جمله نهنگ‌ها، دلفین‌ها، فک گوش‌دار، لاک‌پشت‌ها - که برخی از آنها در معرض انقراض قرار دارند - یکی از پیامد‌های ویرانگر تجهیزات صید سرگردان در دریا (صید ارواح) است.

متأسفانه کشتار شبح‌گونه و ناجوانمردانه آبزیان تنها مشکل ناشی از تجهیزات صید رها شده در دریا‌ها نیست چراکه این تور‌های صیادی رها شده می‌توانند محیط زیست اعماق دریا‌ها را تغییر دهند و در مسیر ناوبری کشتی‌ها، زمانی که به پروانه کشتی‌ها برخورد می‌کنند، ایجاد مشکل کنند و حتی موجب واژگون شدن کشتی و مرگ سرنشینان آن شوند.

تجهیزات صید رها شده (ارواح) گاهی همچون زباله در سواحل انداخته می‌شوند که در این صورت برای پرندگان و گونه‌های ساحلی همچنین ساکنان مناطق ساحلی خطرناک محسوب می‌شوند. کشور‌های جهان برای بهبود مدیریت شیلات بسیار تلاش کرده‌اند و این تلاش‌ها باید ادامه پیدا کند. آگاهان امر معتقدند که تجهیزات صید به روش‌های گوناگونی در نهایت به دریا ختم می‌شوند، به گونه‌ای که طوفان‌ها و گردباد‌ها می‌توانند موجب رها شدن این تجهیزات از روی قایق‌ها و کشتی‌ها به داخل دریا شوند. گاه نیز ممکن است به اجسام دیگر در اقیانوس به گونه‌ای آویخته شوند که امکان بازگرداندن آن نباشد. گاه نیز صاحبان این تجهیزات مشخص نیستند که بتوان آنها را به صاحبانشان بازگرداند که در این صورت بدون هراس از هر گونه عواقب و پیگردی به دریا انداخته می‌شوند. گاهی نیز در سواحل و بنادر مراکز مشخص و کافی برای اینکه قایق‌ها تجهیزات صید مستعمل خود را به آنها بسپارند وجود ندارد.

بر اساس اعلام سازمان حفاظت محیط زیست غرق کردن عمدی تجهیزات صید در عملیات صید غیر قانونی امری محال نیست. تور‌های گوش‌گیر و تجهیزات صید، تور‌ها و دام‌ها از مشهورترین تجهیزات صید ارواح هستند همچنین میله‌های صید، طناب‌های طویل صید می‌توانند مانع حرکت آبزیان و در نهایت هلاک آنها شوند. امروزه تور‌های گوش گیر بیشترین تجهیزاتی هستند که ایجاد مشکل کرده‌اند چراکه بخش پایینی تور در بستر دریا ثابت می‌شود و بخش بالایی تور توسط بویه به سطح آب می‌آید تا چیزی شبیه به دیوار دریایی عمودی تشکیل دهد که طول آن بین ۶۰۰ تا ۱۰ هزار متر می‌رسد. وقتی این تور‌ها گم یا رها می‌شوند می‌توانند سال‌ها عملیات «صید ارواح» را انجام دهند و تعداد بیشماری از ماهی‌ها و آبزیان را به هلاک رسانند.

عامل اصلی دیگر در صید ارواح دام‌ها و تله‌های قیفی هستند. در خلیج «چساپیک» در آب‌های ساحلی ایالات متحده سالانه از مجموع نیم میلیون واحد دام و تله به کار رفته حدود ۱۵۰ هزار واحد از این دام‌ها برای صید خرچنگ دریایی گم می‌شود. در جزیره گوادلوپ کارائیب نیز گردباد‌ها و طوفان‌ها سالانه موجب گم شدن حدود ۲۰ هزار دام و تله می‌شود که ۵۰ درصد از کل دام‌های به کار رفته را تشکیل می‌دهد. این دام‌ها عملیات صید ارواح را برای مدت‌های مدید ادامه می‌دهند. ساماندهی این شرایط مستلزم اتخاذ تدابیر عاجل برای توقف این پدیده است.

منبع: ایسنا